Strategisch leider in de 21e eeuw: ben jij dat?

Vier kwaliteiten die nodig zijn voor strategisch leiderschap

 Recent onderzoek van PWC in samenwerking met Harthill Consulting in 2015[1] wijst uit dat maar 10% van de leiders beschikt over de kwaliteiten die nodig zijn in deze tijd. Veel managers hebben zich de afgelopen jaren ontwikkeld in coachend leiderschap, persoonlijke effectiviteit, het de toepassing van Lean en het realiseren van kosten-efficiënte organisaties. Deze tijd vraagt om nieuwe vormen van organiseren: simpel, wendbaar en altijd gericht op het hoger doel van de organisatie. Daar horen ook nieuwe vormen van strategisch leiderschap bij. Op persoonlijk gebied zijn vier “21st century skills” essentieel:

  • Betrokkenheid
  • Openheid
  • Besluitvaardigheid
  • Jezelf zijn

Betrokkenheid

Een strategisch leider in de 21e eeuw is in contact met de mensen in de organisatie.  In de traditionele piramide-organisaties blijft contact vaak beperkt tot de mensen die je ontmoet in je directe omgeving. Strategische leiders zorgen dat er allerlei mogelijkheden voor verbinding zijn door de hele organisatie heen. Zij gebruiken de mogelijkheden van interne social media (yammer, slack, whatsapp etc.) door actief te reageren en mensen uit te nodigen voor discussies en suggesties. Zij kunnen snel schakelen met alle lagen met de mensen in de organisatie. Ze luisteren, ontmoeten en hebben een open blik en een goede intuïtie voor mensen die iets essentieels toevoegen.

Openheid

In een organisatie in de 21e eeuw is openheid en transparantie volstrekt normaal. De systemen maken het mogelijk om real time iedereen inzicht te geven in belangrijke data. Informatie over klantwaardering en medewerker-tevredenheid wordt steeds gepubliceerd. Dat leidt tot twee belangrijke consequenties. Als eerste vraagt het om open en eerlijke gesprekken over de informatie. Een van de belangrijkste belemmeringen voor verandering is het niet onder ogen willen zien van minder gewenste informatie. Een strategisch leider kan door het stellen van open en eerlijke vragen een uitdagende omgeving creëren. In zo’n organisatie is iedereen scherp op het delen van de informatie en er wordt weinig verhuld door “window-dressing”. Een ander effect is dat fouten eerder zichtbaar worden. Dat vraagt om een cultuur waar gefaald mag worden. Fouten zijn een startpunt voor verbetering.  Vanuit de benadering van prototyping is een snelle leercurve alleen mogelijk als er ook ruimte is voor een aantal mislukkingen. Een strategisch leider geeft hierin zelf het voorbeeld door open te zijn voor eigen falen, te accepteren dat hij/zij zelf fouten maakt en door steeds te kijken hoe het de volgende keer beter kan.

Besluitvaardigheid

Een strategisch leider kan snel beslissingen nemen. Een strategisch leider kan een organisatie bouwen waar de besluitvaardigheid zoveel mogelijk ligt bij diegene die er direct over gaat. In de organisatie van de 21e eeuw zijn geen lange besluitvormingstrajecten, maar er is een duidelijke verdeling van eigenaarschap. Consensus en ellenlange brede discussies waarin iedereen voor de vorm gehoord moet worden horen niet bij de wendbare organisatie. ‘Gewoon doen’ en ‘er is veel meer mogelijk dan je denkt’ worden een nieuwe overtuiging voor iedereen in de organisatie. Dat geeft energie en versnelling.

Er is transparantie over hoe beslissingen tot stand komen en wat nodig is voordat een besluit genomen kan worden. Een strategisch leider kan snel informatie overzien, de essentiële punten eruit halen, luisteren naar eigen intuïtie en zien waar het naar toe moet met de organisatie. Om goede besluiten te nemen is persoonlijke kracht nodig om er echt voor te gaan staan en de consequenties van besluiten te aanvaarden.

Jezelf zijn

Het vermogen om jezelf te zijn is wellicht de meest belangrijke eigenschap van een strategisch leider. Alle levenservaring, talenten, dromen en passie heb je nodig om de ingewikkelde problemen van deze tijd op te lossen. Dat vraagt om zelfkennis en zelfreflectie. In veel organisaties voelt het alsof je bij het passeren van de voordeur een deel van jezelf “on hold” zet. Om dat in het weekend of in de vakantie weer op te pakken. In de organisatie van de 21e eeuw hoef je je niet anders voor te doen dan je bent. Integendeel, je neemt juist verantwoordelijkheid voor wie je bent. Dat vraagt om reflectie. Het ontwikkelen van een dagelijkse gewoonte zoals hardlopen, yoga, muziek maken of een journal bij te houden geeft de mogelijkheid om uit de dagelijkse hectiek te stappen, en de grotere lijnen te zien.

Als je bovenstaande kwaliteiten leest herken je misschien een stuk van je eigen persoonlijke ontwikkeling van de afgelopen jaren. De kwaliteiten die genoemd worden passen bij leiderschap van de komende jaren. Je zou elke dag voor je zelf kunnen onderzoeken waarin jij wilt groeien en wat jouw intentie is. Waar wil jij je op richten en wat is in jullie organisatie een verbeterpunt? Wij willen je graag adviseren om kleine stappen te zetten en te zoeken naar mensen in je directe omgeving die een voorbeeld zijn van een van deze kwaliteiten. Jouw eigen functioneren als leider wordt er steeds beter van en de organisatie wordt daardoor ook steeds vitaler en uitgerust voor de uitdagingen van de 21e eeuw. Wil je meer weten over hoe Starfish21 jou kan helpen om deze kwaliteiten verder te ontwikkelen? Kijk dan eens naar ons programma Strategisch leiderschap in de 21e eeuw  (in samenwerking met VU School of Business and Economics).

Maria Sturm

maria@starfish21.nl

 

[1] http://www.pwc.co.uk/services/human-resource-services/human-resource-consulting/organisations-dont-have-the-right-skills-to-lead-transformational-change.html